Bezpieczne oznakowanie: wszystko, co musisz wiedzieć o atestach niepalności

Tworząc różne produkty użytkowane w przestrzeni publicznej, należy brać pod uwagę nie tylko ich jakość i wygląd, ale również bezpieczeństwo użytkowników. Istnieje wiele wytycznych ustalanych przez odpowiednie przepisy i rozporządzenia – na przykład dotyczących bezpieczeństwa elektrycznego czy nietoksyczności materiałów. Jedną z nich, odnoszącą się szczególnie do bezpieczeństwa użytkowania budynków, jest konieczność stosowania materiałów z odpowiednimi atestami niepalności.

Czym jest atest niepalności?

Atest niepalności (lub trudnopalności) określa klasę reakcji danego materiału na ogień. Pod wpływem ognia materiały mogą zachowywać się bardzo różnie: topnieć, palić się otwartym płomieniem lub jedynie odkształcać pod wpływem ciepła. Aby to uporządkować, wprowadzono normy klasyfikujące zachowanie się materiałów względem ognia.

Najczęściej stosowane normy:

• PN-EN 13501-1 – europejska norma klasyfikująca reakcję na ogień wyrobów budowlanych (również wbudowanych w elementy budynków)
• BS 476-7 – brytyjska norma oceniająca rozprzestrzenianie się płomieni po powierzchni materiałów
• DIN 4102 – niemiecka norma (wciąż stosowana, choć coraz częściej zastępowana przez europejską)
• UL 94 – amerykańska norma dotycząca palności tworzyw sztucznych, szczególnie przydatna przy ocenie tych materiałów

Każdy dopuszczony do obrotu materiał musi przejść specjalistyczne badania, które określają jego klasę palności zgodnie z jedną z powyższych norm.

Norma PN-EN 13501-1 i klasy palności

Najczęściej stosowana w Polsce jest norma PN-EN 13501-1, która wprowadza tzw. Euroklasy. Opisują one, jak materiał zachowuje się w kontakcie z ogniem – m.in.:

• ilość i tempo wydzielania energii,
• czas zapłonu przy bezpośrednim kontakcie z płomieniem,
• rozprzestrzenianie się ognia.

Euroklasy:

• A1 – niepalny: nie zapala się, nie wydziela dymu ani ciepła
• A2 – niezapalny: wytwarza niewielkie ilości dymu i ciepła
• B – trudno zapalny, bardzo mało wpływa na rozwój pożaru
• C – zapala się tylko przy dużym źródle ognia
• D – łatwo zapalny, ale zapłon następuje po ok. 2 minutach
• E – bardzo łatwo zapalny, reaguje na mały płomień w mniej niż 2 minuty
• F – materiał nieklasyfikowany lub nieprzebadany

Dodatkowo materiałom przypisuje się klasy:

• dymienia (s): s1 – niskie, s2 – średnie, s3 – wysokie
• płonących kropli (d): d0 – brak, d1 – niewielkie, d2 – intensywne kapanie

Dlaczego atest niepalności jest istotny?

Prawo budowlane precyzuje wymagania dotyczące odporności pożarowej budynków oraz materiałów użytych w ich konstrukcji i wykończeniu. W zależności od rodzaju budynku (np. wielopiętrowy, usługowy) wymagania mogą być różne.

Architekci i wykonawcy muszą dobierać materiały spełniające określone normy palności. Przy odbiorze inwestycji często wymagane jest okazanie stosownych atestów – dlatego producenci są zobowiązani je dostarczyć.

Atesty w kontekście oznakowania

Dlaczego litery przestrzenne, kasetony czy tabliczki informacyjne również muszą mieć atesty palności?

Bo są częścią wyposażenia budynku – a tym samym podlegają przepisom. Elementy oznakowania muszą być wykonane z materiałów o klasie palności zgodnej (lub lepszej) niż wymagania przepisów. To wpływa na bezpieczeństwo codziennego użytkowania oraz ogranicza rozprzestrzenianie się ognia w razie pożaru.

A dlaczego niektórzy producenci stosują materiały o niższej klasie?

W niektórych sytuacjach nie ma wymogu używania materiałów o wysokiej klasie palności. W takich przypadkach producenci często wybierają tańsze, łatwiejsze w obróbce materiały – np. plexi (PMMA) klasy E.

Plexi:

• świeci bardzo równomiernie,
• jest bardziej przezroczyste niż poliwęglan,
• łatwiej się je obrabia i klei,
• jest tańsze.

Z kolei poliwęglan, choć ma lepszą klasę palności (B,s1,d0), jest trudniejszy w użyciu i mniej efektowny wizualnie.

Na co uważać przy zakupie oznakowania?

Jeśli zależy Ci na bezpieczeństwie – upewnij się, że producent dostarcza nie tylko atesty, ale też odpowiednie klasy palności.
Sam dokument to nie wszystko – klasa E czy F oznacza bardzo łatwopalny materiał, który nie spełnia wymogów prawa budowlanego w wielu przypadkach.

Zawsze:

• sprawdź dokładnie klasę palności,
• zapytaj, czy produkt spełnia wymagania dla Twojego typu budynku,

nie daj się zmylić samym słowom „atest” lub „przebadany” – liczy się wynik badania.

Jak to wygląda w firmie Magit?

W Magit tworzymy oznakowanie zgodne z oczekiwaniami klientów z zachowaniem pełnej przejrzystości co do użytych materiałów. Nie ukrywamy komponentów niższej klasy tylko dlatego, że są tańsze. Stawiamy na bezpieczeństwo, jakość i uczciwość.

Jeśli masz wątpliwości – pytaj. Bezpieczeństwo Twoje i Twojego budynku to dla nas priorytet.